Τέχνη και ζωή

Η τέχνη μιμείται την ζωή; …ή η ζωή μιμείται την τέχνη;
…ή μήπως η αληθινή τέχνη είναι ζωή!

Συμπληρώνουμε 3 χρόνια συνεχούς προσπάθειας για την προώθηση μιας νέας γενιάς σεμιναρίων- εργαστηρίων στα οποία εφαρμόζουμε θεατρικές τεχνικές με στόχο την προσωπική ανάπτυξη και την επίλυση προβλημάτων ανθρωπίνων σχέσεων τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική ζωή.

Αλλά, για ποιο θέατρο μιλάμε;

Εάν σας ρωτήσω τι είναι θέατρο; και σας αφήσω να το σκεφτείτε για μια στιγμή θα σας έρθουν στο μυαλό εικόνες από το εσωτερικό κτιρίων με κόκκινες κουρτίνες, προβολείς, πολύχρωμα φώτα, καθίσματα γύρω ή μπροστά από ένα χώρο, κάποιον να απαγγέλλει, γέλιο και κλάμα, σκοτάδι και φως και όλα αυτά θα συνυπάρχουν σαν άτακτες πεταγμένες πινελιές που αλληλοκαλύπτουν η μια την άλλη, σε ένα πίνακα με συγκεχυμένο περιεχόμενο και τίτλο τη λέξη «θέατρο».

Αυτή η συγκεχυμένη εικόνα είναι η εικόνα του θεάτρου που οι περισσότεροι από εμάς βλέπουμε πιο συχνά και είναι πιο κοντά στην εικόνα αυτού που ονομάζουμε εμπορικό θέατρο.

Ξεχάστε αυτό το θέατρο!  Δεν αναφερόμαστε σε αυτό το θέατρο!

Σε οποιαδήποτε άλλη τέχνη όπως στη μουσική, ο καλλιτέχνης, ο μουσικός έχει να αναπαράγει τις νότες που θα φέρουν το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που επιθυμεί. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα είναι αόρατο και ταυτόχρονα καταγραμμένο στο χαρτί. Ο μουσικός θα κάνει το αόρατο αποτέλεσμα ορατό μέσα από ένα μουσικό όργανο. Το μουσικό όργανο για το οποίο έχουν γραφτεί οι νότες πολύ σπάνια αλλάζει. Η προσωπικότητα του μουσικού είναι ασήμαντη ένας άσχημος μουσικός μπορεί να βγάλει ένα όμορφο ήχο κλαρινέτου καλύτερο από έναν όμορφο μουσικό. Το όχημα πραγμάτωσης της μουσικής είναι άσχετο από τον μουσικό. Έτσι το μουσικό υλικό μπορεί να παρουσιάζεται με τον ίδιο τρόπο, χωρίς να χρειάζεται να αναθεωρείται και να επαναξιολογείται. Αλλά το όχημα της δραματικής τέχνης είναι σάρκα και αίμα και εδώ ισχύουν εντελώς διαφορετικοί νόμοι. Το όχημα και το μήνυμα δεν μπορούν να διαχωριστούν. Μόνο ένας γυμνός ηθοποιός μπορεί να μοιάζει κατά κάποιον τρόπο με ένα γνήσιο όργανο όπως το βιολί και μόνο εάν έχει μια εντελώς κλασσική εξωτερική εμφάνιση χωρίς κοιλιές ή στραβά πόδια.

Ο ηθοποιός οφείλει να εκπαιδευτεί να κουρδίζει και να παίζει το σώμα και τη φωνή του, όπως και ένας βιολιστής το βιολί του. Σύμφωνα με τον Γκροτόφσκι, το θέατρο δεν μπορεί από μόνο του να είναι προορισμός. Για αυτόν το θέατρο είναι όχημα, ένα μέσο για αυτογνωσία, αυτοεξερεύνηση, μια δυνατότητα σωτηρίας. Ο ηθοποιός έχει τον εαυτόν του σαν πεδίο εργασίας. Αυτό το πεδίο είναι πλουσιότερο από το πεδίο του μουσικού που είναι το όργανο ή το πεδίο του ζωγράφου που είναι τα υλικά του, γιατί για να το εξερευνήσει θα πρέπει να ανακαλέσει κάθε μέρος του εαυτού του. Το χέρι του, το μάτι του, το αυτί του και η καρδιά του είναι αυτό που έχει να μελετήσει και αυτά θα χρησιμοποιήσει για τη μελέτη του. Ο Γκροτόφσκικαθιστά την φτώχεια ένα ιδανικό, οι ηθοποιοί του έχουν εγκαταλείψει  οτιδήποτε εκτός από τα σώματά τους. Έχουν το ανθρώπινο σώμα σαν όργανο και απεριόριστο χρόνο – δεν είναι να απορεί κανείς γιατί αισθάνονται το πλουσιότερο θέατρο στον κόσμο.

Αυτό το είδος του θεάτρου εξερευνά τη ζωή.  Γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής ξεφεύγει από την αντίληψή μας. Το σωματικό-δημιουργικό θέατρο έχει γερά εδραιωμένη  την αντίληψη ότι καθετί στην σκηνή μπορεί να γίνει ορατό, μπορεί να συμβεί, είναι δυνατό.

Οι πρωτεργάτες αυτού του θεάτρου ανέτρεξαν και ενσωμάτωσαν τεχνικές θεάτρου από την Ινδία, την Αφρική, το θέατρο Νο και το αρχαίο Ελληνικό δράμα.

Αυτό το θέατρο χρησιμοποιεί μια άλλη γλώσσα. Υπάρχει μια άλλη γλώσσα, τόσο ακριβής όσο η γλώσσα των λέξεων; Και βέβαια υπάρχει! Είναι η γλώσσα των πράξεων, μια γλώσσα των ήχων – μια γλώσσα των λέξεων ως μέρος της κίνησης, της λέξης ως σχήμα, της λέξης ως παρωδία, της λέξης ως σκουπίδι, της λέξης ως αντίθεσης, της λέξης ως σοκ ή της λέξης ως κραυγής!

Σε αυτό το θέατρο αναφερόμαστε!

Από αυτό το θέατρο θέλουμε να δανειστούμε τεχνικές και μεθόδους όπου προσαρμοσμένες θα τις χρησιμοποιήσουμε για να αναπτύξουμε εκείνες τις δεξιότητες σωματικής έκφρασης και λόγου που θα μας επιτρέψουν  να ανακαλύψουμε και να προβάλουμε την αυθεντική εικόνα μας και να επικοινωνήσουμε εξαιρετικά, ιδέες και προθέσεις, σκέψεις και συναισθήματα. Το σώμα είναι η γλώσσα των συναισθημάτων. Ανάπτυξη της σωματικής έκφρασής  σημαίνει  σημαντική βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης.  Καλύτερη επικοινωνία και συναισθηματική νοημοσύνη  πυροδοτούν  μια άνθιση των διαπροσωπικών σχέσεων  στην προσωπική και επαγγελματική ζωή.

Να γιατί όταν αναφερόμαστε στις θεατρικές τεχνικές του σωματικού και δημιουργικού θεάτρου αναφερόμαστε σε μια τρομακτικού βάθους εργαλειοθήκη διαθέσιμη για να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

Μπορώ να πάρω οποιοδήποτε χώρο και να τον ονομάσω άδεια σκηνή. Ένας άνθρωπος την διασχίζει και κάποιος άλλος τον παρακολουθεί και αυτό είναι ότι χρειάζεται σε μια δράση του θεάτρου για να είναι ενδιαφέρουσα.

Peter Brook “Empty Space”

Οποιοσδήποτε χώρος της καθημερινής ζωής είναι μια σκηνή. Εσείς είστε ο πρωταγωνιστής και οι άλλοι, ένας ή πολλοί, οι θεατές. Οι ρόλοι πρωταγωνιστή και θεατή εναλλάσσονται.

Μπορείτε να δημιουργήσετε μια ζωντανή σχέση που να σας δέσει;

Jerzy Grotowski “Towards a Poor Theatre”