Γιατί βρίσκουμε δύσκολο το διαλογισμό;

Ο Ed και η Deb Shapiro διερευνούν τους λόγους και τα εμπόδια.

Τί είναι αυτό που σε κάτι τόσο απλό, όπως το να καθόμαστε και να παρακολουθούμε την αναπνοή μας,  μπορεί να μας προκαλεί πανικό, φόβο ή ακόμη και εχθρότητα; Παρά το γεγονός ότι πολλές έρευνες έχουν αποδείξει την ψυχική, συναισθηματική και σωματική αξία της «ησυχίας του μυαλού», φαίνεται ότι υπάρχει ένας ακόμη μεγαλύτερος αριθμός ατόμων που αρνούνται να τον δοκιμάσουν.

Ο διαλογισμός σίγουρα είναι μια πρόκληση, και ακόμη περισσότερο αν δεν είμαστε βέβαιοι για το «γιατί τον κάνουμε». Μπορεί να φαίνεται πολύ περίεργο να καθίσουμε ακίνητοι και απλά να «ακούμε» την αδιάκοπη «φλυαρία» στο κεφάλι μας. Μπορούμε εύκολα να βαρεθούμε εάν δεν κάνουμε τίποτα για ώρα, ακόμα κι αν είναι για μόνο 10 λεπτά.

Μετά από έρευνες ετών έχει σημειωθεί μια πληθώρα αιτιών για τις οποίες οι άνθρωποι δυσκολεύονται να διαλογιστούν, και τις έχουμε περιορίσει σε λίγες που είναι και οι επικρατέστερες.

Οι 7 πιο δημοφιλείς δικαιολογίες για μη κάνουμε διαλογισμό:

1.     Είμαι πολύ απασχολημένος, δεν έχω το χρόνο.

Αυτό ασφαλώς μπορεί να ισχύει στην περίπτωση που έχετε μικρά παιδιά και μια εργασία πλήρους απασχόλησης και όλα όσα συνεπάγονται αυτά. Ωστόσο, μιλάμε μόνο, ίσως, για 10 λεπτά την ημέρα. Οι περισσότεροι από εμάς περνούν περισσότερο χρόνο από αυτόν διαβάζοντας μια εφημερίδα ή σερφάροντας άσκοπα στο διαδίκτυο. Συνήθως φαίνεται σαν να μην έχουμε χρόνο, επειδή γεμίζουμε κάθε στιγμή της ημέρας με δραστηριότητες και ποτέ δεν πατάμε το κουμπί της παύσης.

2.   Θεωρώ πολύ άβολη τη διαδικασία να κάθεσαι ακίνητος για πολύ ώρα.

Εάν προσπαθείτε να καθίσετε σταυροπόδι στο πάτωμα, τότε ναι, θα είναι ενοχλητικό. Αλλά αντ’ αυτού μπορείτε να καθίσετε όρθιοι σε μια σταθερή και άνετη καρέκλα. Ή μπορείτε να κάνετε διαλογισμό καθώς περπατάτε ή κάνετε γιόγκα ή tai chi. Ο «κινούμενος» διαλογισμός μπορεί να είναι εξίσου ευεργετικός όσο και ο «καθιστικός» διαλογισμός.

3.      Το μυαλό μου δεν θα σταματήσει να σκέφτεται: Δεν μπορώ να χαλαρώσω. Δεν μπορώ να διαλογιστώ. Απλά δεν μπορώ! Το μυαλό μου δεν χαλαρώνει. Πετάει παντού! Οι σκέψεις μου με τρελαίνουν! Προσπαθώ να ξεφύγω από τον εαυτό μου, να μην κοιτάω το χάος μέσα μου. Σας ακούγεται οικείο;

Παραδόξως, το να προσπαθείτε να σταματήσετε τις σκέψεις στο μυαλό σας είναι σαν να προσπαθείτε να σταματήσετε τον άνεμο – είναι αδύνατο. Στην ανατολική φιλοσοφία το μυαλό περιγράφεται σαν ένας πίθηκος «ζαλισμένος» από το δάγκωμα ενός σκορπιού, γιατί, όπως ένας πίθηκος πηδά από κλαδί σε κλαδί, έτσι και το μυαλό πηδά από το ένα πράγμα στο άλλο, συνεχώς αποσπάται η προσοχή του και είναι απασχολημένο με σκέψεις. Έτσι, όταν προσπαθείτε να καθίσετε ακίνητοι και να ησυχάσετε το μυαλό σας, θα παρατηρήσετε ότι συμβαίνει όλη αυτή η μανιώδης δραστηριότητα, η οποία φαίνεται παράλογα θορυβώδης. Στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι καινούργιο, απλά τώρα το συνειδητοποιείτε, ενώ πριν ήσασταν μέσα σε όλο αυτό, μη γνωρίζοντας ότι η αυτή «φλυαρία» των σκέψεων ήταν διαρκής.

Αυτή η διαδικασία, του να είναι ο νους τόσο απασχολημένος με σκέψεις, είναι πολύ φυσιολογική. Κάποιος κάποτε έκανε μια εκτίμηση ότι: σε μια συνεδρία τριάντα λεπτών διαλογισμού ίσως έχουμε πάνω από τριακόσιες σκέψεις. Τόσα χρόνια, το μυαλό απασχολείται με συνεχείς σκέψεις,  δημιουργεί και διατηρεί δράματα, χρόνια βρίσκεται σε στρες, σε σύγχυση

και σε εγωκεντρικότητα, και όμως, ακόμη το μυαλό δεν έχει ιδέα για το πώς να παραμείνει ακίνητο και ήσυχο. Προτιμάει, λαχταράει την διασκέδαση. Οπότε μην περιμένετε, έτσι απλά, να απενεργοποιήσετε ξαφνικά τη φυσική αυτή τάση του μυαλού σας όταν κάνετε διαλογισμό.

4.      Υπάρχουν πάρα πολλοί περισπασμοί, υπάρχει πολύς θόρυβος.

Έχουν παρέλθει οι ημέρες που μπορούσαμε να εξαφανιστούμε σε μια σπηλιά και να παραμείνουμε αδιάσπαστοι μέχρι να βγούμε λίγο αργότερα πλήρως φωτισμένοι. Αντ’ αυτού, όλοι πρέπει να διαχειριστούμε τους ήχους και τις επιβολές του κόσμου γύρω μας. Αλλά – και είναι ένα μεγάλο αλλά – δεν πρέπει να το αφήσουμε να μας καταβάλει. Αυτοκίνητα περνούν απ’ έξω; Εντάξει. Αφήστε τα να περνούν, απλά μην πηγαίνετε μαζί τους. Η ησυχία που αναζητάτε είναι μέσα, όχι έξω. Η εμπειρία της ακινησίας είναι συσσωρευμένη: Όσο περισσότερο καθίσετε, τότε σιγά-σιγά, το μυαλό γίνεται πιο ήσυχο, πιο χαρούμενο, παρά την όποια διάσπαση μπορεί να παρουσιαστεί.

5.      Δεν βλέπω το όφελος.

Σ ΄αυτό το σημείο πρέπει να πιστέψετε στα λεγόμενά μας. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν πόσο επωφελής είναι ο διαλογισμός μετά από μια μόνο συνεδρία, αλλά οι περισσότεροι από εμάς χρειάζονται περισσότερο χρόνο – μπορεί να παρατηρήσετε μια διαφορά μετά από μια εβδομάδα, ή ίσως δύο, καθημερινής πρακτικής. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εμπιστευτείτε τη διαδικασία και να τη συνεχίσετε, και να περιμένετε υπομονετικά να δείτε τα οφέλη.

Θυμηθείτε, στη μουσική κάποιος πρέπει να κάνει εξάσκηση πολλών ωρών για να καταφέρει να παίξει σωστά όλες τις νότες, ενώ στην Ιαπωνία μπορεί να χρειαστούν ακόμα και 12 χρόνια για να μάθει κάποιος πώς να συνδυάζει τα λουλούδια. Το να μείνεις ακίνητος μπορεί να συμβεί σε μια στιγμή, αλλά μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος πριν έρθει αυτή η στιγμή – εξ ου και η ανάγκη για υπομονή.

6.      Δεν είμαι καλός σε αυτό. Ποτέ δεν το καταφέρνω.

Στην πραγματικότητα, είναι αδύνατο να αποτύχετε στον διαλογισμό. Ακόμη κι αν καθίσετε για 20 λεπτά με ασταμάτητη ροή σκέψεων χωρίς κάποιο ουσιαστικό νόημα, είναι μια χαρά. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος και δεν υπάρχει κάποια ειδική τεχνική. Η εκπαιδεύτρια διαλογισμού Deb Shapiro είπε ότι υπάρχουν τόσες πολλές μορφές διαλογισμού, όσοι και οι άνθρωποι που τον ασκούν. Έτσι, το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να βρείτε τον ιδανικό τρόπο που λειτουργεί για εσάς και να τον κρατήσετε.

To σημαντικό είναι να  συμφιλιωθείτε με τον διαλογισμό. Δεν θα σας βοηθήσει καθόλου εάν αισθάνεστε ότι πρέπει να διαλογιστείτε, για παράδειγμα, και στη συνέχεια νιώθετε ενοχές αν βγείτε «εκτός χρόνου» ή εάν κάνατε μόνο 10 λεπτά αντί για 30 λεπτά που είχατε προγραμματίσει . Είναι πολύ καλύτερο να εξασκηθείτε για ένα μικρό χρονικό διάστημα αλλά να το απολαύσετε, από το να «κάθεστε στα καρφιά», επειδή σας έχουν πει ότι μόνο με 30 ή 40 λεπτά θα έχετε κάποιο αποτέλεσμα. Ο διαλογισμός είναι ένας σύντροφος που έχουμε σε όλη μας τη ζωή, όπως ένας παλιός φίλος που προστρέχουμε όταν έχουμε ανάγκη υποστήριξης, έμπνευσης και διαύγειας. Πρέπει να τον απολαμβάνουμε!

7.      Είναι απλά άλλη μια «μοντερνιά» της εποχής μας.

Είναι σίγουρα εύκολο να παρασυρθούμε από τις νέες τάσεις της εποχής που υπόσχονται αιώνια ευτυχία, αλλά ο διαλογισμός είναι πιο παλαιός και από την Ακρόπολη. Πάνω από 2.500 χρόνια πριν, ο Βούδας ήταν ένας αφοσιωμένος διαλογιστής που προσπάθησε και δοκίμασε διάφορους τρόπους για να επιτύχει το μυαλό του να είναι ήσυχο. Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Κάθε θρησκεία έχει μια δική της εκδοχή του διαλογισμού, που πηγαίνει πίσω στους αιώνες. Έτσι τίποτα καινούργιο δεν υπάρχει σε αυτό, και τίποτα περίεργο.

Με άλλα λόγια, διαλογισμός δεν είναι να αναγκάσει κανείς το μυαλό του να είναι απολύτως ακίνητο και ήσυχο (χωρίς σκέψεις). Αντίθετα, είναι μια διαδικασία όπου «ρίχνουμε τις αντιστάσεις», σε ό, τι μπορεί να προκύψει: αμφιβολία, ανησυχία, αβεβαιότητα και αίσθηση ανεπάρκειας, ατελείωτα δράματα, φόβος και επιθυμία. Κάθε φορά που βρίσκουμε το μυαλό μας να παρασύρεται, να αφαιρείται, να θυμάται το παρελθόν ή να προγραμματίζει το μέλλον, το φέρνουμε στο «τώρα», επιστρέφουμε σε αυτή τη στιγμή, αυτό είναι όλο. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να δώσετε προσοχή στο τι συμβαίνει και να είστε στο παρόν. Τίποτε άλλο.

 

(πηγή: https://www.mindful.org/why-we-find-it-hard-to-meditate/)